Hỏi: Tôi có ao nuôi thả cá chép, cá mè và cá trắm nhưng cá trắm bị chướng bụng, phần mang có chấm đỏ, đen đầu và loét hậu môn. Cho tôi hỏi nguyên nhân do đâu? Có phải cá bị mắc bệnh xuất huyết do virus không? Chướng bụng có phải do cá bị viêm ruột? Đã có thuốc đặc trị chưa?
Đáp: Thông thường, mùa thu là mùa có nhiệt độ mát, không quá nóng và không quá lạnh, thời điểm này rất thích hợp để vi khuẩn gây bệnh xuất huyết; do virut và bệnh viêm ruột do thức ăn, bị chướng bụng và đầy hơi. Hiện tại vẫn chưa có thuốc điều trị hữu hiệu, nên chúng ta cần phải phòng bệnh cho cá trước khi dịch bệnh xảy ra, chúng ta có thể sử dụng:
- Ngoài thức ăn thủy sản công nghiệp thì chúng ta có thể cho cá ăn tỏi. Tỏi – giã cho cá ăn theo tỉ lệ nửa ký tỏi/1 tạ thức ăn cho cá. Ăn từ 5 – 7 ngày đến khi dừng bệnh.
- Sử dụng thuốc KN-04-12 theo liều lượng nhà sản xuất.
- Mỗi tháng cho ăn vitamin C một lần tăng đề kháng.
- Nên thường xuyên vệ sinh ao, hồ nuôi cá bằng một số các chế phẩm sinh học Bacillus để tăng sức đề kháng cho cá.
TÁC NHÂN GÂY BỆNH XUẤT HUYẾT Ở CÁ TRẮM CỎ
Xuất huyết ở cá thường do virus Reovirus gây ra, có cấu trúc acid Nucleic nhân ARN không có vỏ, hình khối 20 mặt đối xứng theo tỷ lệ 5:3:2 và có 92 capsomer.
TRIỆU CHỨNG BÊN NGOÀI
- Da cá có màu tối xẫm, cá nổi lờ đờ trên tầng mặt nước
- Mắt lồi và xuất huyết, mang nhợt nhạt, nắp mang và vây xuất huyết
- Cá giống thường xuất hiện dấu hiệu sớm nhất ở vây đuôi sẽ chuyển sang màu đen, thân sẽ có màu tối đen
- Cơ bị xung huyết, xoang miện, nắp mang và xung quanh mắt, gốc vây phần bụng… đều có xuất huyết, hậu môn sưng đỏ
TRIỆU CHỨNG BÊN TRONG
- Sau khi bóc da cá ra có thể nhìn thấy các đốm hoặc cơ đỏ xuất huyết, bệnh năng, toàn thân có cơ xuất huyết đỏ tươi
- Ruột xuất huyết, ruột cục bộ hoặc toàn bộ xuất huyết đỏ thẫm, thành ruột không hoại tử
- Gan có xuất huyết màu trắng, xoang bụng xuất huyết, xuất huyết đường ruột
- Xuất huyết kết hợp với bệnh viêm ruột là do vi khuẩn làm cho ruột bị hoại tử và đầy hơi
- Tóm lại, hệ thống cơ dưới da bị xuất huyết và các xoang trong cơ thể như gan, thận, lá lách bị xuất huyết. Ruột không có thức ăn, thành ruột xuất huyết nhưng không bị hoại tử
KHẢ NĂNG LAN TRUYỀN BỆNH
Bệnh ở cá trắm cỏ và trắm đen có 2 dạng
- Cấp tính: Phát triển rất nhanh và tổn thương trầm trọng. Sau 3 – 5 ngày có thể chất 60% – 80% thậm chí 100%. Nghiêm trọng nhất là cỡ cá 15 – 25cm
- Mãn tính: Cá chết rải rác trong mùa phát bệnh
Bệnh lây lan từ cá mang bệnh sang cá khỏe qua chất thải, phân, thực vật thủy sinh như: bèo, rong rêu, chủ trung gian ốc, trai… từ bố mẹ sang con. Cũng cần chú ý đến mật độ nuôi cả trắm cỏ trong ao cho thật hợp lí.
Bệnh phát triển thuận lợi nhất ở nhiệt độ từ 25 – 32 độ C. Mùa vụ xuất hiện là cuối xuân đầu hè (tháng 3 – tháng 5) và cuối thu đầu đông (tháng 8 – tháng 10)