Với tập tính là một loài cá ăn tạp, thức ăn chủ yếu của cá măng biển là những sinh vật nhỏ, hữu cơ, rong tảo,... Đặc tính của cá măng biển là nhanh lớn, tỷ lệ sống khá cao, có thể nuôi ghép và chất lượng thịt cao,.. Vì vậy, cá măng là một trong những loài cá thích hợp để nuôi trồng, phát triển.
Đặc điểm sinh sản của cá măng tùy vào độ tuổi thành thục. Độ tuổi thành thục của cá cái 5-6 năm, cá đực là 4 năm. Thời điểm sinh sản của cá là từ tháng 4-5, chúng có thể kéo dài mùa vụ sinh sản, đẻ nhiều lần trong năm. Qúa trình di cư của cá là vào mùa trăng non và triều cường lên cao.
Chuẩn bị ao nuôi và thả cá măng giống
Ao nuôi cá măng cần diện tích 1.000-5.000 m2, ao nuôi có nguồn nước cấp chủ động, có cống cấp và cống thoát riêng biệt.
Chuẩn bị ao nuôi như thế nào?
Qúa trình chuẩn bị ao nuôi rất quan trọng trong nuôi trồng cá măng biển, gồm các bước:
- Tiến hành cải tạo ao nuôi: tháo cạn, vét bùn, lấp kín các hang hốc và diệt khuẩn.
- Bón vôi CaO: theo liều lượng là 10kg/100m2. Phơi đáy ao từ 3-5 ngày.
- Lấy nước vào ao qua lưới lọc. Mực nước trong ao thời gian đầu chỉ từ 0,8 -1,2m.
- Kiểm tra môi trương nước trước khi thả cá giống: độ mặn, độ pH, nhiệt độ 25-30%.
Vấn đề quan trọng trong bước chuẩn bị và cải tạo ao là người nuôi phải tạo được lớp lab-lab và phiêu sinh vật cho cá.
Tạo lab -lab cho cá
Người nuôi sẽ cho 10 cm nước vào ao và bón phân DAP với lượng 50-100kg/ha. Mỗi ngày, lượng nước thêm vào là 5cm, làm đầy đến mức nước 0,8 - 1,2 m đối với ao nuôi thương phẩm.
Tạo phiêu sinh vật
Tạo phiêu sinh vật gồm các bước: Tháo cạn đáy ao, lấy nước mới qua lưới lọc đến độ sâu 60cm, bón phân vô cơ DAP với tỷ lệ 15kg/ha, sau đó tăng mức nước đến 1,2m. Kho bón phân được một tuần thì thả cá giống, mỗi tuần bón phân với liều lượng trên để duy trì độ trong của nước là 25-35cm.
Qúa trình thả cá măng giống
Cũng giống như kỹ thuật nuôi cá tra, cá chép, cá nheo,... thả cá giống là bước quan trọng đối với cá măng. Thời gian thích hợp để thả cá măng giống thích hợp là từ tháng 3 đến tháng 5 dương lịch. Mật độ thích hợp là 1-2 con/m2. Cỡ cá giống xấp xỉ 4cm/ con và kích thước đồng đều. Ngoại hình của cá măng cần cân đối, màu sắc tươi sáng, vây hoàn chỉnh, cá không bị xây xát, bơi nhanh nhẹn và không có dấu hiệu bị bệnh.
Cho cá măng biển ăn như thế nào?
Ngay thời điểm thả cá giống, người nuôi cần chọn vị trí thích hợp cho cá ăn tập trung, tạo thói quen giờ giấc cho cá.
Ngoài thức ăn tự nhiên, thức ăn thủy sản cho cá măng còn là thức ăn công nghiệp có độ đạm từ 25-40%.
Số lần cho cá măng biển ăn mỗi ngày là 2 lần , buổi sáng từ 6-7 giờ và buổi chiều tối từ 18-19 giờ. Lúc cá măng còn nhỏ, cho cá ăn khẩu phần từ 3-5% trọng lượng thân. Khi cá măng đạt 300g, cho cá ăn chỉ một lần một ngày, khẩu phần giảm dần còn 2 % trọng lượng của thân cá. Sau khi cho ăn tầm 2 giờ, các bạn nên kiểm tra , theo dõi để điều chỉnh mức thức ăn thích hợp với mức tăng trưởng của cá.
Trong 1 tháng, người nuôi cần định kỳ bổ sung thêm vitamin C và Premix khoáng, men tiêu hóa vào thức ăn cho cá. Ngoài ra, cần đến kháng sinh để phòng trị bệnh cho cá.
Kiểm soát môi trường nước trong ao nuôi
Môi trường nước ảnh hưởng đến sức tăng trưởng của cá và phòng ngừa dịch bệnh.
Dù nuôi cá tra, cá chép, ếch, ..thì môi trường nước đều cần quan sát, và đầu tư. Cá măng biển cũng vậy.
Qúa trình thay 20-30% lượng nước trong ao nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường nuôi, kích thích cá phát triển. Người nuôi cần theo dõi nước trong ao có tạp chất lơ lửng. nổi bọt khí, nước quá trong thì cần thay nước ngay. Khi trời mưa, lớp lab- lab trong ao sẽ bị chết, thiếu oxy, người nuôi cần thay nước hoặc sục khí.
Hai tuần đầu tiên, người nuôi cần cấp nước cho cá măng khoảng 1,5m để giúp cá thcihs nghi với môi trường nước mới.
Hai tuần tiếp theo, người nuôi cần quan sát cá măng trong ao và thay từ 10-20 % lượng nước.
Vào tháng thứ 2 đến tháng thức 3, các bạn có thể dợi dụng thủy triều hoặc dùng bơm để thay nước trong ao ít nhất 2 lần/ tuần, mỗi lần thay 30% lượng nước trong sao.
Thời điểm định kỳ đánh Zoelite để xử lý đáy ao 2 lần/ tháng và liều lượng 10- 20 kg/ 100m2.
Cần thường xuyên quan sát các yếu tố khác như: độ mặn, độ pH, nhiệt độ, độ trong.
Chăm sóc cá măng biển như thế nào?
Lúc cá lớn với mật độ dày, cần củ động quạt nước về đêm hoặc gần sáng để đảm bảo cá có đủ oxy. Thứ hai là quan sát màu sắc da cá, hoạt động bắt mồi của cá để kịp thời phòng thị bệnh. Bất kỳ kỹ thuật nuôi thủy sản nào cũng cần quan sát và ghi chép về sức tăng trưởng của cá măng. Khi cá chết cần tìm hiểu nguyên nhân và giải pháp.
Phòng và trị một số bệnh thường gặp ở cá măng
Phòng và trị một số bệnh thường gặp ở cá măngPhòng và trị một số bệnh thường gặp ở cá măng
- Ao nuôi đúng kỹ thuật.
- Lựa chọn nguồn cá giống tốt, khỏe mạnh, không có mầm bệnh.
- Thức ăn thủy sản cho cá đảm bảo chất lượng, đủ đạm và không ẩm mốc.
- Thường xuyên kiểm tra sức khỏe của cá, mang, da, mắt,.. để kịp thời xử lý.
- Vệ sinh ao nuôi định kỳ, không để thức ăn dư thừa.
- Hạn chế sự thay đổi của môi trường nước: ao nuôi, độ mặn, độ pH,
- Đánh Zeolite định kỳ để xử lý đáy ao 2 lần/ tháng, liều lượng 10 - 20 kg/1000 m2.
- Trộn thêm men tiêu hóa và vitamin C vào thứcc ăn cho cá măng.
Các bệnh thường gặp ở cá măng biển
Cá măng mắc bệnh thường do virus hoặc do vi khuẩn.
Bệnh do virus:
Thường lây lan từ cá bố mẹ hoặc cá bị sốc do thay đổi môi trường sống. Cá nhiễm virus có dấu hiệu là thân cá có màu tối, mang cá trắng nhợt. Cá măng bị bệnh bơi yếu hoặc bơi xoay tròn và chết với số lượng lớn. Nguyên nhân là virus gây hoại tử thần kinh và irido virus.
Cách phòng bệnh do virus là tránh làm cá măng sốc khi vận chuyển, khi thả cá giống. Cùng với đó là cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cá. Hiện tại các bệnh do virus vẫn chưa có phương pháp điều trị cho cá măng biển.
Bệnh do vi khuẩn
Khi cá măng bị bệnh do vi khuyaarn gây ra sẽ xuất huyết dưới da và vây cá bị tổn thương, thân cá có khối u hoặc lở loét, mắt cá măng cũng đục lồi ra, cá không chịu ăn và chết dưới đáy.
Nguyên nhân xuất hiện vi khuẩn gây bệnh là do mật độ cá nuôi quá lớn. nước trong ao bị ô nhiễm vì chất thải từ cá lẫn thức ăn dư thừa.
Ngoài ra, kí sinh trùng cũng là tác nhân gây ra tổn thương trên thân cá, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
Cách phòng các bệnh do vi khuẩn cho cá măng cũng giống như bệnh do virus.
Nhà nuôi trồng cần đảm bảo nước ao luôn sạch và thức ăn luôn đủ.
Trị bệnh do vi khuẩn gây ra: Dùng Tetracyline với liều lượng 200mg/kg thức ăn và vitamin C 30mg/kg thức ăn, sử dụng cho cá từ 5-7 ngày liên tục.
Và cần tắm nước ngọt cho cá bị bệnh trong thời gian 10-15 phút, sau đó xử lý bằng thuộc hóa chất như Tetracyline ( liều lượng 10-20g/m3 nước) thời gian tắm cho cá là 15-30 phút. Nếu không làm vậy, người nuôi trồng cá còn có thể hòa tan dung dịch formol 50-100ml vào thùng chứa 100 lít nước biển để tắm cho cá, ghi chép, quan sát các phản ứng của cá, tắm liên tục 4-5 ngày.
Lưu ý là khi tắm cho cá cần kết hợp với sục khí mạnh.
Bệnh do nấm
Dấu hiêu: xuất hiện đốm trắng có đường kính 2mmở cơ quan bị nhiễm, cá sẽ tập trung lại gần nơi nước chảy hoặc cọ mình vào vật bám ven bờ, càng gây tổn thương cho cá.
Nguyên nhân của các bệnh do nấm là cá thường nhiễm bệnh vào mùa đông, nhiệt độ nước trong ao xuống thấp.
Phòng bệnh: Tránh làm cá tổn thương khi vận chuyển hoặc nuôi giữ cá qua đông.
Trị bệnh do nấm chỉ cần tắm cá trong nước ngọt khoảng 10-15 phút và tắm nhanh bằng dung dịch formol 10-30ml/ 100 lít nước biển sục khí mạnh trong 10-15 phút.
Bệnh do ký sinh trùng
Dấu hiệu: xuất hiện đốm trắng có đường kính 2mmở cơ quan bị nhiễm, cá sẽ tập trung lại gần nơi nước chảy hoặc cọ mình vào vật bám ven bờ, càng gây tổn thương cho cá.
Nguyên nhân: các tác nhân bên ngoài như nguyên sinh động vật, giun sán, giáp xác, đĩa,.. ký sinh vào cơ thể cá. Phòng bệnh: Không nuôi cá ở mật độ cao, thường xuyên thay nước, định kỳ đánh Zeolite để xử lý đáy ao 2 lần/tháng với liều lượng 10-20kg/ 1000m2.
Trị bệnh : Tắm cá trong nước ngọt 10-15 phút và tắm bằng dung dịch fomol 20-30 ml/100 lít nước biển có sục khí mạnh 10-15 phút.
Thu hoạch cá măng biển như thế nào để đạt năng suất cao?
Đây là bước cuối cũng cũng khá quan trọng trong việc nuôi cá măng biển.
Tùy theo kích cỡ cá giống mà thời gian nuôi sẽ khác nhau, từ 8 đến 10 tháng. Với cá giống đạt kích cỡ trên 4 cm / con thì sau 8 tháng nuôi, cá đạt trọng lượng bình quân 0,7kg/ con. Kích cỡ cá thu hoạch tùy vào như cầu của khách hàng. Lưu ý khi thu hoạch cá tránh làm trầy và tổn thương cá để đảm bảo giá trị thương phẩm.
Thông tin tham khảo
Nhà phân phối con giống và thủy sản Navifeed - độc quyền miền Tây.Tìm hiểu thêm về cá măng biển.
Thức ăn thủy sản là gì?
Kỹ thuật nuôi cá tra.