Thực Trạng Hoạt Động Đánh Bắt Cá Con
Nếu thường xuyên đi chợ quê (cũng có khi ở các siêu thị, chợ thành phố), người ta không khó thấy nhiều loại cá con được bày bán nhan nhản, như là cá rô non (rô bí), cá lóc non (lòng ròng), cá sặc non, những loài tép non (tép co), hàu sữa, cá biển con... Đó là những món hàng “độc” nên thường đắt khách. Cũng vì vậy mà nhiều người đua nhau tận diệt cá con đem bán.
Thị trường cá con sôi động vào mùa cá đẻ trứng, mùa nước nổi. Vào mùa này, nhiều khi cá được sinh ra mới có vài ngày cũng bị đánh bắt. Ai cũng biết tận diệt cá non sẽ làm ảnh hưởng hệ sinh thái, lưới thức ăn sinh vật... rồi đến một ngày con người sẽ chẳng còn cá để mà ăn! Nguồn cá nuôi đang thống lĩnh thị trường thực phẩm đã phần nào cho thấy sự thiếu hụt nguồn cá tự nhiên. Và vì thịt cá nuôi không ngon, kém an toàn (do việc sử dụng thức ăn, thuốc, nguồn nước...) nên người tiêu dùng lại quay về chuộng cá tự nhiên khiến cá non lại tiếp tục bị tận diệt, dòng đời của chúng ngày càng trở nên ngắn ngủi.
Nhiều quốc gia trên thế giới có những quy định chặt chẽ về việc đánh bắt cá, nhất là vào mùa chúng sinh sản. Không cần nói đâu xa, lấy Biển Hồ (Tonlé Sap, Campuchia) làm ví dụ. Người dân chỉ được phép đánh bắt cá sáu tháng trong năm, sáu tháng còn lại phải nghỉ tay để cá có đủ thời gian trưởng thành, ai vi phạm sẽ bị phạt nặng, vì thế mà nơi này lúc nào cũng đầy ắp cá tự nhiên.
Luật Thủy Sản
Luật Thủy sản của chúng ta có hiệu lực thi hành từ năm 2004, trong đó, điều 11 có ghi: “Khai thác thủy sản ở vùng biển, sông, hồ, đầm, phá và các vùng nước tự nhiên khác phải bảo đảm không làm cạn kiệt nguồn lợi thủy sản; phải tuân theo quy định về mùa vụ khai thác, thời hạn khai thác, vùng khai thác, chủng loại và kích cỡ thủy sản được khai thác, sản lượng cho phép khai thác hàng năm...”. Tuy nhiên, những quy định này vẫn còn chung chung, cơ quan chức năng thì dường như chỉ chú trọng giám sát các hoạt động đánh bắt hải sản mà chưa quan tâm tới tình trạng đánh bắt các loài thủy sản nhỏ, lẻ ở các đồng ruộng.
Ngày 21-3 mới đây, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có phiên họp về dự án Luật Thủy sản (sửa đổi). Truyền thông đưa tin có nhiều ý kiến thống nhất cần phải bảo vệ nguồn thủy sản đang bị khai thác quá giới hạn. Hy vọng Luật Thủy sản mới có những sửa đổi phù hợp, cụ thể, chi tiết hơn để hạn chế một cách hiệu quả việc đánh bắt thủy sản, đặc biệt là việc tận diệt tôm cá non.
Cũng mong rằng các cơ quan chức năng ở địa phương sẽ tăng cường tuyên truyền, vận động người dân, nâng cao ý thức không đánh bắt, tiêu thụ cá con, vì thiên nhiên, vì môi trường sống của tất cả chúng ta. Thay vì tiếp tục đánh bắt theo kiểu tận diệt nguồn lợi thủy sản thì bà con có thể học cách nuôi cá truyền thống bằng lồng, bè để đảm bảo kế sinh nhai, hoặc tăng thêm thu nhập mà lại không ảnh hưởng xấu đến môi trường thủy sản.